Bệnh viêm gan A là gì? Tiêm phòng Viêm gan A có quan trọng không? Lúc nào là thời điểm vàng để tiêm phòng cho trẻ và nên lựa chọn loại Vắc xin nào? Thắc mắc của mẹ sẽ được giải đáp trong bài viết dưới đây:
1. Bệnh viêm gan A là gì?
Viêm gan A là bệnh gan cấp tính do virus HAV gây ra. Thông thường, bệnh không có biểu hiện gì nổi bật, thậm chí là không có. Vì vậy nếu không được phòng ngừa và phát hiện kịp thời, bệnh sẽ có thể dẫn đến suy gan và tử vong.
2. Bệnh viêm gan A có triệu chứng gì?
Những triệu chứng của bệnh viêm gan A bao gồm:
Sốt, mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn, nôn, có thể đi kèm với đau khớp.
Đau bụng, tiêu chảy nghiêm trọng, triệu chứng này thường gặp ở trẻ em.
Vàng da: da hoặc mắt vàng, nước tiểu sẫm màu, phân màu đất sét.
Các triệu chứng này thường kéo dài dưới 2 tháng, có trường hợp lên tới 6 tháng rồi tự biến mất.
3. Bệnh Viêm gan A có lây truyền không?
Theo Tổ chức Y tế Thế giới, có tới 90% trẻ em nhiễm HAV trước 10 tuổi và phổ biến ở những nước đang phát triển. Bệnh viêm gan A lây truyền qua các con đường sau::
Từ người sang người qua đường tiêu hóa (đường phân – miệng): qua tiếp xúc với đồ ăn, đồ uống, phân của người mang virus. Rất nhiều trường hợp ở Hoa Kỳ đã được ghi nhận khi người dân đi du lịch tới những nơi có mầm bệnh và bị nhiễm virus khi trở về.
Bệnh có thể bùng phát thành dịch ở những vùng vệ sinh môi trường không đảm bảo, người dân không có thói quen ăn chín, uống sôi, hay nhà vệ sinh quá gần nơi nấu nướng. Đặc biệt, virus viêm gan A có thể tồn tại ngoài cơ thể trong nhiều tháng, càng làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
Qua đường máu: Dùng chung bơm kim tiêm hay quan hệ tình dục không an toàn với người nhiễm virus viêm gan A cũng là những con đường dễ dàng để lây truyền bệnh.
Để phòng tránh nguy cơ mắc bệnh viêm gan A cần thực hiện những biện pháp phòng ngừa như giữ vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường. Đồng thời, chủ động tiêm phòng vắc-xin viêm gan A sẽ giúp cơ thể tạo ra kháng thể chống lại bệnh.
4. Tiêm Vắc xin phòng bệnh viêm gan A cần thiết như thế nào?
Vắc-xin viêm gan A là một dung dịch vô trùng có chứa virus viêm gan A đã được phân lập và làm bất hoạt (ngừng hoạt động). Khi tiêm vào cơ thể, hệ miễn dịch sẽ nhận biết và sinh ra các kháng thể chống lại virus này. Vì virus lúc này đã bị bất hoạt nên việc chống lại chúng sẽ dễ dàng hơn, sẽ an toàn hơn so với việc virus đang hoạt động mạnh xâm nhập trực tiếp.
Sau khi đã có kháng thể, cơ thể chúng ta sẽ “ghi nhớ” loại virus này. Nếu trong quá trình sống, tiếp xúc, virus viêm gan A xâm nhập vào cơ thể, các tế bào sẽ có thể nhận biết và sản sinh nhanh chóng kháng thể chống lại virut HAV. Nhờ đó, người đã tiêm vắc-xin viêm gan A sẽ không bị mắc bệnh.
Vắc-xin viêm gan A đã giúp giảm thiểu đáng kể số lượng ca mắc bệnh trên toàn thế giới. Ở Việt Nam chưa có thống kê cụ thể. Tuy nhiên, có thể tham khảo, tại Hoa Kỳ, lượng người nhiễm virus HAV đã giảm tới 95% kể từ khi vắc-xin viêm gan A được đưa vào sử dụng năm 1995.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới WHO, tính đến tháng 6 năm 2016 đã có 16 quốc gia đưa vắc-xin viêm gan A vào chương trình tiêm chủng Quốc gia.
3. Trẻ nên tiêm phòng Vắc xin viêm gan A thời điểm nào?
Tất cả trẻ em đều nên tiêm phòng vắc-xin viêm gan A với 2 mũi tiêm ở các giai đoạn cụ thể sau:
12 đến 23 tháng cho liều đầu tiên.
2 đến 4 năm cho liều thứ hai (hoặc sớm hơn miễn là 6 đến 18 tháng sau liều đầu tiên).
4. Có những Vắc xin nào phòng bệnh viêm gan A?
Vắc-xin AVAXIM
AVAXIM là vắc-xin chứa virus viêm gan A bất hoạt chủng GBM được hấp phụ trên hydroxide nhôm, bào chế dưới dạng hỗn dịch tiêm hộp 1 liều 0,5ml. AVAXIM có chỉ định tiêm bắp, khuyến nghị là cơ delta (bắp tay). Hiện nay có 2 loại có trong danh mục tiêm chủng tại các cơ sở tiêm phòng là 80UI và 160UI. Trong đó:
AVAXIM 80UI chứa 80 đơn vị kháng nguyên, chỉ định tiêm phòng cho trẻ em từ 12 tháng đến 15 tuổi.
AVAXIM 160UI chứa 160 đơn vị kháng nguyên, chỉ định tiêm phòng cho người lớn trên 15 tuổi.
Vắc-xin EPAXAL
EPAXAL là vắc-xin chứa virus viêm gan A bất hoạt dòng RG-SB, bào chế dưới dạng dung dịch tiêm hộp 0,5ml. Mỗi liều chứa ít nhất 24UI (đơn vị kháng nguyên). EPAXAL có chỉ định tiêm bắp, khuyến nghị là cơ delta (bắp tay).
Vắc-xin có tác dụng sau tiêm 14 ngày. Hiệu quả bảo vệ sau mũi tiêm đầu là 1 năm, sau mũi tiêm nhắc lại thì có thể hiệu quả lên tới 20 năm.
EPAXAL có tác dụng tạo miễn dịch chủ động và thụ động đồng thời: trong trường hợp cần được bảo vệ ngay lập tức, có thể dùng đồng thời EPAXAL và globulin miễn dịch viêm gan A. Cách tiêm phòng này sẽ tạo miễn dịch thụ động ngay lập tức kết hợp với miễn dịch chủ động, giúp tăng hiệu quả phòng bệnh.
Vắc-xin TWINRIX – Vắc-xin phòng viêm gan A và viêm gan B
TWINRIX là vắc-xin kết hợp được tạo thành từ bán thành phẩm của virus viêm gan A (HA) bất hoạt, tinh khiết và kháng nguyên bề mặt viêm gan B (HBsAg) tinh khiết, được hấp thụ riêng biệt lên hydroxide nhôm và phosphat nhôm, bào chế dưới dạng hỗn dịch tiêm, liều 1,0ml.
Vắc-xin TWINRIX được chỉ định tiêm bắp, khuyến nghị ở cơ delta (bắp tay). Khuyến khích dùng TWINRIX cho trẻ em và người lớn trên 1 tuổi chưa từng tiêm vắc-xin phòng viêm gan A, viêm gan B liều đơn với lịch tiêm như sau:
Trẻ em: Từ 12 tháng đến 15 tuổi, tiêm 2 mũi, mũi đầu ở thời điểm tự chọn, mũi 2 cách mũi đầu 6 – 12 tháng.
Bệnh viêm gan A có ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Việt Nam là một trong những nước có nguy cơ cao người dân bị nhiễm HAV, đặc biệt là trẻ em. Với hiệu quả và độ an toàn đã được ghi nhận, mỗi cá nhân nên cân nhắc tiêm phòng vắc-xin viêm gan A sớm và kịp thời.
