Đau họng, ho, sốt, ăn khó nuốt… là hàng loạt các biểu hiện của trẻ bị viêm amidan. Nhiều mẹ lo lắng, nếu tình trạng này kéo dài sẽ dẫn đến viêm amidan mạn tính. Vậy trẻ 5 tuổi đã an toàn để cho trẻ cắt amidan chưa?
Amidan có thực sự phiền phức?
Amidan một tổ chức lympho (tế bào bạch huyết) tập trung thành đám nằm ở hai bên thành họng tạo thành một vòng bạch huyết Waldayer bao gồm amidan vòm họng mà người ta gọi là V.A (Vegetaion adenoide), amidan khẩu cái và amidan đáy lưỡi. Khi nói amidan tức amidan khẩu cái. Còn VA là một tổ chức lympho ở vòm mũi họng, mọi trẻ sinh ra đều có. Khi VA bị viêm và quá phát thì chúng to ra có thể làm cho lỗ mũi sau bị che lấp gây khó thở và thường trẻ phải thở bằng miệng.
Trẻ em lớn hay người trưởng thành có thể bị viêm amidan. Bình thường tổ chức amidan và VA sẽ teo dần bắt đầu từ tuổi dậy thì đến tuổi trưởng thành. Về chức năng sinh lý amidan đóng vai trò sinh miễn dịch có lợi cho cơ thể tức tạo ra kháng thể và các lympho bào giúp cho cơ thể chống lại tác nhân gây bệnh đường hô hấp trên, đặc biệt là chống lại tác nhân gây nhiễm trùng (các vi sinh vật gây bệnh).
VA và amidan thật đóng vai trò quan trọng trong nỗ lực bảo vệ hệ thống đường hô hấp trên.
Amidan và một số bệnh thường gặp
Hay gặp nhất là viêm amidan. Viêm amidan có thể là viêm cấp tính hoặc mạn tính. Viêm cấp tính bao giờ cũng có sốt cao (thường 39 -40oC), có khi kèm theo rét run, đau họng, rát họng, nuốt đau, ho. Viêm amidan mạn tính cũng sốt nhưng sốt nhẹ, người mệt mỏi, rát họng, ngứa họng, ho khan hoặc có đờm, miệng hôi, đôi khi nuốt có cảm giác vướng ở họng như có sợi tóc hay vật gì nhẹ, nhỏ vướng vào.
Khi khám họng mà thấy amidan to một hay hai bên, có nhiều hốc và trong các hốc amidan thường có mủ hoặc màng trắng thì các hốc này chính là nơi trú ngụ của các loài vi sinh vật đặc biệt là vi sinh vật gây bệnh như: H.influenzae, S.pneumoniae, S. pyogenes, S. aureus, S. epidermidis… khi có điều kiện thuận lợi là chúng trở nên gây bệnh cho vùng tai, mũi, họng, xoang.
Ngoài khả năng bị viêm amidan cũng có thể bị áp xe. Áp xe quanh amidan có nguy cơ làm lan toả tổ chức viêm ra các vùng xung quanh như vùng cổ, trung thất. Nếu viêm amidan do vi khuẩn liên cầu nhóm A (S. pyogens) sẽ có nguy cơ gây thấp tim mà người ta gọi bệnh này là thấp tim tiến triển hoặc gây thấp khớp cấp tính hoặc gây viêm cầu thận cấp. Các bệnh do S.pyogenes gây ra có thể để lại các hậu quả rất nặng nề.
Trẻ 5 tuổi có nên cắt amidan?
Khi trẻ bị viêm amidan, trước tiên cần chữa trị để amidan trở lại hoạt động bình thường, bảo vệ đường hô hấp cũng như chức năng vốn có. Không nên có suy nghĩ, nhất thiết phải cắt bỏ amidan khi bị bệnh.
Nếu amidan bị viêm nhiễm lâu ngày gây bất lợi cho cơ thể trẻ, khi khám bác sỹ tai mũi họng sẽ có cân nhắc xem có cần cắt amidan hay không.
Việc cắt amidan là một thủ thuật tuy không phức tạp nhưng cần phải thực hiện đúng chỉ định chặt chẽ. Các bác sỹ không khuyên nên cắt amidan khi trẻ dưới 5 tuổi (vì một mặt sẽ ảnh hưởng đến chức năng miễn dịch của trẻ, mặt khác vì amidan chưa phát triển hết, nếu cắt nó sẽ phát triển lại).
Tóm lại việc có cắt amidan hay không phải do bác sỹ chuyên khoa tai mũi họng chỉ định, cha mẹ không nên quá lo lắng mà tự quyết định. Vì cắt amidan cũng là một phẫu thuật cho nên cũng có thể có tiềm ẩn tai biến. Cần đề phòng một số tác dụng phụ như do thuốc gây mê (gây dị ứng, sốc phản vệ,…), chảy máu sau cắt amidan, hoặc rất hiếm gặp là ảnh hưởng đến phát âm…
Để được giải đáp mọi thắc mắc khác, mẹ vui lòng gửi câu hỏi vào hòm thư: https://m.me/SoMeVaBe hoặc liên hệ Hotline giải đáp trực tuyến: 08 8920 1098
